Γλαύκωμα

 
Το γλαύκωμα είναι μια πολυπαραγοντική  πάθηση, κατά την οποία ο κύριος ένοχος είναι η υψηλή πίεση των ματιών, η οποία καταστρέφει το οπτικό νεύρο . Έχει  ως κατάληξη την απώλεια μέρους του οπτικού μας πεδίου ή και τύφλωση, αν παραμείνει χωρίς θεραπεία. Η βλάβη είναι προοδευτική. Αρχίζει με απώλεια της περιφερικής όρασης, προχωράει σε μείωση της όρασης του κεντρικού οπτικού πεδίου και καταλήγει σε τύφλωση. Η εξέλιξη του γλαυκώματος μπορεί να σταματήσει, όμως η καταστροφή στο οπτικό νεύρο και η μείωση της όρασης μέχρι τη στιγμή εκείνη είναι μόνιμη και μη αντιστρέψιμη.

 

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια κληρονομική πάθηση και τότε καλείται πρωτοπαθές γλαύκωμα.Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που το γλαύκωμα είναι επιπλοκή κάποιων άλλων καταστάσεων και τότε καλείται δευτεροπαθές γλαύκωμα. Δευτεροπαθές γλαύκωμα μπορεί να προκληθεί από: Ραγοειδίτιδα, Υπερώριμο καταρράκτη , Ενδοφθαλμια εγχείρηση, Τραυματισμό, Χρήση κορτιζόνης, Παθολογικά αγγεία στην ίριδα (νεοαγγείωση) είτε λόγω σακχαρώδη διαβήτη είτε λόγω απόφραξης αγγείων στον αμφιβληστροειδή, Αποκόλληση αμφιβληστροειδή ή χοριοειδή, Όγκο μέσα στο μάτι

 

Γιατί ανεβαίνει η ενδοφθάλμια πίεση;

Η ζημιά στο οπτικό νεύρο σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης που ασκεί το υδατοειδές υγρό στο εσωτερικό του οφθαλμού, λόγω ανικανότητας του οργανισμού να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ της παραγωγής του υδατοειδούς υγρού και του ποσού που αποβάλλεται.  Παρεμποδίζεται δηλαδή η σωστή κυκλοφορία και παροχέτευση του υδατοειδούς υγρού μέσω των σκληρικών φλεβών , έξω από το εσωτερικό του οφθαλμού, με συνέπεια να αυξάνεται η πίεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα του γλαυκώματος;

Η έλλειψη συμπτωμάτων στα πρώτα στάδια εκδήλωσης του  γλαυκώματος είναι ένας παράγοντας που δυσχεραίνει τη διάγνωσή του. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να εκδηλωθούν: πονοκέφαλος, θολή όραση, απώλεια περιφερικής όρασης, δυσκολία στην προσήλωση σε εργασία από κοντινή απόσταση, αδυναμία προσαρμογής του οφθαλμού σε σκοτεινό χώρο, έγχρωμος δακτύλιος- όπως αυτοί του ουράνιου τόξου- γύρω από τα φώτα και ανάγκη συχνής αλλαγής συνταγών για γυαλιά.

 

Ποια είναι η φυσιολογική πίεση στον οφθαλμό;

Η μέση κανονική ενδοφθάλμια πίεση είναι 10 έως 21 mmHg. Πίεση πάνω από 21 mmHg μπορεί σιγά-σιγά να βλάψει το οπτικό νεύρο, προκαλώντας το γλαύκωμα. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της χρόνιας επίδρασης της πίεσης στο οπτικό νεύρο.Υπάρχει όμως και το γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης, κατά το οποίο η πίεση δεν ανεβαίνει πάνω από τα φυσιολογικά όρια, αλλά υπάρχει προοδευτική βλάβη στο οπτικό νεύρο.

 

Πως μπορεί να καταλάβει κάποιος εάν έχει γλαύκωμα;

Μόνο η εξέταση από τον Οφθαλμίατρο μπορεί να ανακαλύψει εάν κάποιος έχει γλαύκωμα ή όχι. Μια αυξημένη πίεση δεν αρκεί για να τεθεί η διάγνωση του γλαυκώματος.  Γίνονται διάφορες ειδικές εξετάσεις για την διάγνωση και την παρακολούθηση, όπως  τονομέτρηση, βυθοσκόπηση, οπτικά πεδία, παχυμετρία κερατοειδούς , γωνιοσκοπία, οπτική τομογραφία συνοχής(OCT) οπτικού νεύρου και νευρικών ινών.

 

Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος;

Κυρίως είναι φαρμακευτική , δηλαδή με οφθαλμικές σταγόνες, οι οποίες μειώνουν την πίεση του οφθαλμού με διαφόρους μηχανισμούς.Η  διευκολύνοντας την παροχέτευση του υγρού ή μειώνοντας την παραγωγή του. Ανάλογα με το επίπεδο της πίεσης μπορεί να χρειαστεί ένα φάρμακο (μονοθεραπεία)  ή συνδυασμός φαρμάκων.
Επίσης σημαντικό ρόλο έχουν και τα λέιζερ στη θεραπεία του γλαυκώματος , σε κάποιες μορφές του όπως το χρωστικοφόρο, το οποίο αντιμετωπίζεται με Laser Trabeculoplasty (ALT ή SLT)Τα δευτεροπαθή γλαυκώματα αντιμετωπίζονται κάθε φορά με βάση το αίτιο που τα προκάλεσε (φαρμακευτικά, χειρουργικά ή με LASER).Με τα νεότερα φάρμακα για το γλαύκωμα, η χειρουργική επέμβαση έχει γίνει λιγότερο συχνή.
Ωστόσο, σε ασθενείς οι οποίοι έχουν αποτύχει η θεραπεία με λέιζερ ή όταν  δεν ελέγχεται με φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να σκεφτούμε το χειρουργείο σαν την τελευταία λύση για την μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Κατά τη θεραπεία του γλαυκώματος  δεν βελτιώνεται η όραση του ασθενούς αλλά ρυθμίζεται η πίεση ώστε να μην έχουμε περαιτέρω απώλεια της όρασης .
Το γλαύκωμα είναι μια σιωπηλή καταστροφική για την όραση πάθηση. Ο τακτικός έλεγχος της πίεσης στα μάτια και η διενέργεια οπτικών πεδίων μια με δυο φορές το χρόνο είναι η βάση για κάθε επιτυχή έκβαση.
Η σωστή συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία του,δηλαδή να βάζει τακτικά και σωστά τα κολλύρια του , σύμφωνα με τις οδηγίες  του οφθαλμίατρου, είναι το Α και το Ω στη διατήρηση καλής όρασης και στη ρύθμιση της πίεσης , ώστε το γλαύκωμα να μην έχει άλλη εξέλιξη.