Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς

 
Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού που μας επιτρέπει να διακρίνουμε καθαρά τις λεπτομέρειες μιας εικόνας. Σκεφτείτε πως είναι το σημείο εκείνο του οφθαλμού που όταν στρέφουμε το μάτι μας να κοιτάξουμε ένα αντικείμενο, ουσιαστικά το στρέφουμε για να εστιάσει η εικόνα πάνω στην ωχρά κηλίδα. Είναι ένα ανατομικό σημείο που το έχουμε όλοι οι άνθρωποι. Όταν δεν λειτουργεί φυσιολογικά, εμφανίζεται απώλεια της κεντρικής όρασης του προσβεβλημένου οφθαλμού.
Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (Η.Ε.Ω.Κ.) είναι μια πάθηση, η οποία σχετίζεται με τη μεγάλη ηλικία και η οποία προοδευτικά καταστρέφει την οξεία, κεντρική όραση. Είναι η πρώτη αιτία μείωσης της όρασης και τύφλωσης σε ηλικίες πάνω από 65 ετών.
 

Ποια τα συμπτώματα της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς Κηλίδας;

Η εκφύλιση της ωχράς δεν προκαλεί καθόλου πόνο.
Υπάρχει ανάγκη για ολοένα και πιο έντονο φως για να δούμε από κοντά.
Τα χρώματα φαίνονται λιγότερο έντονα ή φωτεινά.
Δυσκολία να δούμε κατά τη μετάβαση από το έντονο φως σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.
Πρόβλημα ή αδυναμία αναγνώρισης των προσώπων.
Θολό ή σκοτεινό σημείο στην κεντρική όραση.
Σε μερικές περιπτώσεις εξελίσσεται τόσο αργά που οι ασθενείς παρατηρούν ελάχιστη αλλαγή στην όρασή τους. Σε άλλες περιπτώσεις η πάθηση εξελίσσεται πολύ πιο γρήγορα και μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της κεντρικής όρασης και στα δυο μάτια.

 

Ποιες είναι οι μορφές της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας;

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας εμφανίζεται σε δυο μορφές: την ξηρή και την υγρή
Ξηρή μορφή: είναι η πιο συχνή (80%-90% των περιπτώσεων).
Η μορφή αυτή μπορεί να προκύψει από τη γήρανση και λέπτυνση των ιστών της ωχράς κηλίδας, από εναποθέσεις χρωστικής ή από συνδυασμό και των δύο. Η διάγνωση μπαίνει όταν έχουμε κιτρινωπές εναποθέσεις μέσα και γύρω από την ωχρά κηλίδα και επιβεβαιώνεται με την εξέταση OCT ή και την φλουροαγγειογραφία. Η μείωση της όρασης είναι σταδιακή αλλά συνήθως όχι τόσο σοβαρή όσο στην υγρή μορφή της νόσου.
Υγρή μορφή: Παρουσιάζεται περίπου στο 10% των περιπτώσεων
Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη παθολογικών αγγείων (νεοαγγείων) στην ωχρά κηλίδα. Από αυτά διαρρέει υγρό ή αίμα, που προκαλεί καταστροφή των κυττάρων της ωχράς. Στα αρχικά στάδια παρουσιάζονται μεταμορφοψίες και θολή όραση. Οι ευθείες γραμμές παρουσιάζονται παραμορφωμένες ή και μπερδεμένες μεταξύ τους. Εάν παρατηρήσετε τέτοια συμπτώματα επικοινωνήστε άμεσα με τον οφθαλμίατρό σας για μια ενδελεχή εξέταση. Τελικό αποτέλεσμα είναι η απώλεια της κεντρικής όρασης

 

Μπορεί η ξηρή μορφή να μετατραπεί σε υγρή;

Ναι. Όλα σχεδόν τα άτομα με υγρή μορφή είχαν ξηρή αρχικά. Η ξηρή μορφή είναι δυνατόν να προχωρήσει και να προκαλέσει απώλεια όρασης, χωρίς να μετατραπεί ξαφνικά σε υγρή, ακόμη και όταν βρίσκεται στα πρώιμα στάδια. Κανείς δεν μπορεί να πει με ακρίβεια αν και πότε η ξηρή μορφή θα μετατραπεί σε υγρή.

Παράγοντες κινδύνου για ηλικιακή εκφύλιση ωχράς είναι:

Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου είναι η προχωρημένη ηλικία.
Κάπνισμα , αυξάνει τον κίνδυνο για εκφύλιση ωχράς
Παχυσαρκία πιθανό να αυξάνει τον κίνδυνο μετάβασης από τα πρώιμα στάδια στα προχωρημένα.
Φυλή , η λευκή φυλή παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο από τη μαύρη .
Οικογενειακό ιστορικό .
Φύλο , οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο .
Η μεγάλη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

 

Ποια η θεραπεία της εκφύλισης της ωχράς κηλίδος;

Γα την ξηρή μορφή της εκφύλισης ωχράς κηλίδος δεν υπάρχει φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία . Mεγάλες κλινικές μελέτες έδειξαν ότι ορισμένα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως και πολυβιταμινούχα σκευάσματα που περιέχουν λουτεΐνη και ζεαξανθίνη, μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο μετάπτωσης της ξηρής σε υγρή μορφή.

Για την υγρή μορφή της νόσου οι θεραπείες στοχεύουν στο να σταματήσουν την ανάπτυξη των ανώμαλων αγγείων . Αντιμετωπίζεται σήμερα κατά κανόνα με νέα φάρμακα τα οποία εφαρμόζονται με ένεση μέσα στο μάτι (ενδοβόλβια) και περιλαμβάνουν τα φάρμακα αντί-αγγειογενετικά , anti-VEGF , με εμπορικές ονομασίες όπως Lucentis, Eylea, Avastin, Macugen . Τα πιο πάνω έχουν αρκετά καλή ανταπόκριση από τον οργανισμό για την βελτίωση της όρασης σε ασθενείς με υγρή μορφή εκφύλισης ωχράς κηλίδας. Θα χρειαστείτε κατά κανόνα πολλές ενέσεις, που μπορεί να επαναλαμβάνονται ακόμα και ανά μήνα. H ένεση γίνεται ενδουαλοειδικά , σε αποστειρωμένο χώρο του χειρουργείου. Το μάτι αναισθητοποιείται πριν από κάθε ένεση , ώστε ο ασθενής να μην νιώθει πόνο κατά την έγχυση.
Η φωτοδυναμική θεραπεία έχει δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο γίνεται ενδοφλέβια έγχυση του Visudyne, μιας φωτοευαίσθητης ουσίας που ενεργοποιείται όταν εκτεθεί σε φως. Στο δεύτερο στάδιο, και αφού το Visudyne συγκεντρωθεί εκλεκτικά στα παθολογικά νεοαγγεία στον αμφιβληστροειδούς, ενεργοποιείται με το φως ενός ειδικά σχεδιασμένου μη-θερμικού λέιζερ (που δεν παράγει θερμότητα και δεν καίει τον αμφιβληστροειδή). Το ενεργοποιημένο φάρμακο προκαλεί την θρόμβωση και απόφραξη των νεοαγγείων χωρίς να επηρεάζει τον παρακείμενο ιστό, περιορίζοντας έτσι την εξέλιξη της νόσου. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η φωτοδυναμική θεραπεία με Visudyne μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και σε επιλεγμένες περιπτώσεις να βελτιώσει την όραση .
Σε σχέση με τα διαθέσιμα ενέσιμα φάρμακα και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του καθενός θα πρέπει να έχετε μια συζήτηση με τον οφθαλμίατρό σας.