Κερατίτιδα

 

Κερατοειδής είναι ο διαφανής χιτώνας του οφθαλμού που αποτελεί το πρόσθιο θολωτό τμήμα του , μπροστά από την ίριδα. Κερατίτιδα είναι η φλεγμονή του κερατοειδούς και μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια, λοιμώδη ή μη.
Είναι σημαντικό να αντιμετωπισθεί σωστά η κερατίτιδα διότι τυχόν μη σωστή επούλωση του , οδηγεί σε απώλεια της αδιαφάνειάς του και μείωση της όρασης.

 

Ιογενής κερατίτιδα

H συνήθη επιπεφυκίτιδα, προκαλείται από αδενοιούς , η οποία μπορεί να εξαπλωθεί και στον κερατοειδή . Εμφανίζεται σαν διάσπαρτες θολερότητες του κερατοειδούς οι οποίες μπορεί να μειώσουν την όραση.

Η θεραπεία της ιογενούς κερατίτιδος περιλαμβάνει τοπικά στεροειδή, τα οποία όμως πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνον όταν η πιθανότητα για ερπητική κερατίτιδα έχει αποκλειστεί.

 

Ερπητική κερατίτιδα

Είναι η προσβολή του κερατοειδή από ιούς της οικογένειας των ερπητοϊών και ειδικότερα από τον ιό του απλού έρπητα 1 (HSV-1) και τον ιό του έρπητα ζωστήρα –ανεμοβλογιάς (VZV)
Ο HSV-1 είναι ο ιός που προκαλεί και τον επιχείλιο έρπητα και δεν έχει σχέση με τον έρπητα των γεννητικών οργάνων. Ο VZV είναι ο ιός που προκαλεί την ανεμοβλογιά στα παιδιά και τον έρπητα ζωστήρα στους ενήλικες. Οι ιοί αυτοί είναι πολύ διαδομένοι στο περιβάλλον και πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν έρθει σε επαφή, αλλά δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Περιστασιακά και αν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενήσει είτε πρόσκαιρα (κούραση, κρύωμα, ψυχικό stress) είτε μόνιμα (AIDS, λήψη ανοσοκατασταλτικών) τότε ο ιός μπορεί να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ή να μετακινείται σε άλλα μέρη του οργανισμού και να προκαλεί τελικά τη νόσο.

 

Ποια τα συμπτώματα της ερπητικής κερατίτιδας;

Τα συμπτώματα είναι πόνος στον οφθαλμό, θολή όραση, ερυθρότητα , δακρύρροια , φωτοφοβία και κεφαλαλγία. Στην VZV κερατίτιδα υπάρχουν ή έχουν προηγηθεί επώδυνες φυσαλίδες στο δέρμα του μετώπου, των βλεφάρων και της μύτης.

 

Ποια η θεραπεία της ερπητικής κερατίτιδας;

Η απλή επιθηλιακή μορφή της HSV κερατίτιδας χρειάζεται μόνο μια αντιερπητική αλοιφή, στο εσωτερικό των βλεφάρων. Η πιο σοβαρή μορφή ,η στρωματική της HSV κερατίτιδας και η VZV κερατίτιδα χρειάζονται αντιερπητικά δισκία από το στόμα και οπωσδήποτε σταγόνες κορτιζόνης. Η νεκρωτική μορφή απαιτεί αντιερπητικό και κορτιζόνη από το στόμα.

Όταν οι υποτροπές της κερατίτιδας είναι συχνές (περισσότερες από 2 φορές το χρόνο) τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντιερπητικό χάπι προφυλακτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα (ίσως και εφόρου ζωής)

Βακτηριακή κερατίτιδα
Το επιθήλιο του κερατοειδούς, η εξώτερη δηλαδή στιβάδα του κερατοειδούς, αποτελεί έναν αποτελεσματικό φραγμό που εμποδίζει την είσοδο των περισσοτέρων παθογόνων μικροοργανισμών στο μάτι. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για την προστασία είναι η ακεραιότητά του. Μετά από τραυματισμό, παρατεταμένη ξηροφθαλμία, η έλλειψη βιταμίνης Α , η μακροχρόνια χρήση σταγόνων κορτιζόνης, ή άλλες αιτίες που διαταράσσουν τη συνέχεια του επιθηλίου, είναι δυνατόν οι μικροοργανισμοί να εισβάλουν στις βαθύτερες στιβάδες του κερατοειδούς και να προκαλέσουν σοβαρότατη φλεγμονή.

 

Ποια τα αίτια της βακτηριακής κερατίτιδας;

Συχνότερα μικροβιακά αίτια είναι ο επιδερμιδικός σταφυλόκοκκος και ο πνευμονιόκοκκος, ενώ ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η λοίμωξη από ψευδομονάδα, που συχνά συνδέεται με παρατεταμένη χρήση φακών επαφής. Οι χρήστες φακών επαφής πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή. Η χρήση νερού βρύσης ή μολυσμένων διαλυμάτων για τον καθαρισμό των φακών, το μπάνιο ή η κολύμβηση με φακούς επαφής κλπ. προδιαθέτουν για την ανάπτυξη μιας τέτοιας λοίμωξης, που αν και σπάνια είναι εξαιρετικά σοβαρή.

 

Πως εμφανίζεται η μικροβιακή κερατίτιδα;

Τα συμπτώματα της βακτηριακής κερατίτιδας είναι ενοχλήσεις, πόνος, έντονη ερυθρότητα, θόλωση της όρασης, αρκετές πυώδεις εκκρίσεις, πρησμένα βλέφαρα, όπως και κολλημένα βλέφαρα το πρωί από τις ξεραμένες εκκρίσεις κλπ. Τέτοια συμπτώματα επιβάλλουν την προσέλευση στον οφθαλμίατρο για περαιτέρω έλεγχο.
Οι μικροβιακές λοιμώξεις και τα έλκη του κερατοειδούς αποτελούν επείγουσες καταστάσεις, για τις οποίες και εντατική θεραπεία.

 

Ποια η θεραπεία της;

Η χορήγηση ενός αντιβιοτικού κολλυρίου ίσως να μη φτάνει και να χρειαστεί να παρασκευαστεί ενισχυμένο κολλύριο αντιβιοτικού. Το αντιβιόγραμμα θα προσδιορίσει το είδος του αντιβιοτικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρού έλκους που το μικρόβιο επεκτείνεται στο εσωτερικό του ματιού μπορεί να χρειαστεί και αντιβίωση ενδοφλέβια.

Αν το έλκος οφείλεται σε μύκητα ή οξεοάντοχο βακτήριο θα χρειαστεί συνδυασμένη θεραπεία με κολλύριο και χάπι.
Σε περίπτωση έλκους από ακανθαμοιβάδα θα χρειαστούν ειδικά κολλύρια.
Μόλις η οποιαδήποτε λοίμωξη αρχίσει με την κατάλληλη θεραπεία να ελέγχεται, τότε σταγόνες κορτιζόνης μπορεί να χρησιμοποιηθούν ώστε η φλεγμονή που προκάλεσε το μικρόβιο να μειωθεί και να προλάβουμε την θόλωση ή την ουλή του κερατοειδή. Η χρήση της κορτιζόνης πρέπει να γίνει μόνο κάτω από στενή παρακολούθηση του οφθαλμίατρου, αφού είναι πιθανόν να αναζωπυρώσει το μικρόβιο.

Αν παρά τη θεραπεία δεν υπάρχει βελτίωση μέσα στις 5 πρώτες ημέρες ίσως χρειαστεί αλλαγή της θεραπείας.
Σε περιπτώσεις βαριάς λοίμωξης, όπου ο κερατοειδής κινδυνεύει να τρυπήσει ή έχει ήδη τρυπήσει, η μεταμόσχευση του κερατοειδή μπορεί να δράσει θεραπευτικά.