Αποκόλληση Αμφιβληστροειδούς

 

Τι είναι αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;

Πρόκειται για μια κατάσταση του ματιού όπου ο αμφιβληστροειδής ξεκολλάει από τον ιστό (μελάγχρου επιθήλιο) που βρίσκεται από κάτω καιτον στηρίζει. Αρχικά η αποκόλληση είναι περιορισμένη, αν όμως μείνει χωρίς άμεση θεραπεία, θα προχωρήσει και ολόκληρος ο αμφιβληστροειδής θα ξεκολλήσει με συνέπεια την τύφλωση, πρόκειται δηλαδή για μια επείγουσα κατάσταση.

Άτομα με υψηλή μυωπία (μεγαλύτερη από 5 βαθμούς) και άτομα που υποβλήθηκαν σε εγχείρηση καταρράκτη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν αποκόλληση αμφιβληστροειδή.

Αν και αποκόλληση του αμφιβληστροειδή εμφανίζεται συνήθως σε ένα μόνο μάτι, υπάρχει 15% πιθανότητα να εξελιχθεί και στο άλλο μάτι, και ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται σε 25-30% σε ασθενείς που χειρουργήθηκαν για καταρράκτη και στα δύο μάτια.

 

Ποια είναι τα αίτια της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή;

Βίαιη οπίσθια αποκόλληση υαλοειδούς, όπως και χτύπημα στο μάτι ή το κεφάλι μπορεί να προκαλέσουν ρήξη στον αμφιβληστροειδή, οπότε υγρό από το υαλοειδές περνά κάτω από τον αμφιβληστροειδή και τον ξεκολλάει. Συνηθέστερα τέτοιες ρωγμές στον αμφιβληστροειδή συμβαίνουν σε άτομα με υψηλή μυωπία, όπου ο αμφιβληστροειδής είναι λεπτός και τεντωμένος, και επομένως είναι πιο εύκολο να ραγεί, ή σε άτομα με εκφυλιστικές αλλοιώσεις στον αμφιβληστροειδή, που τον κάνουν πιο εύθρυπτο και ατροφικό.

Ρήξη του αμφιβληστροειδή μπορεί επίσης να συμβεί όταν ισχυρές ελκτικές ταινίες που αναπτύσσονται στο υαλοειδές μετά από παθολογικές καταστάσεις (π.χ. διαβήτης, δρεπανοκυτταρική αναιμία ή φλεγμονές) τραβούν τον αμφιβληστροειδή και τον ξεκολλούν.

Τέλος υπάρχουν περιπτώσεις όπου το υγρό που ξεκολλάει τον αμφιβληστροειδή προέρχεται από τα ίδια τα αγγεία του αμφιβληστροειδή όπως συμβαίνει σε φλεγμονές.
 

Ποιοι είναι οι τύποι της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδη;

• Ρηγματογενής αποκόλληση αμφιβληστροειδή.
Προκαλείται από λύση της συνέχειας του αμφιβληστροειδή που επιτρέπει σε υγρό να περάσει στον υπαμφιβληστροειδικό χώρο. Λύση της συνέχειας μπορεί να οφείλεται σε ρωγμή, οπή ή διάλυση του αμφιβληστροειδή. Η ρωγμή συμβαίνει όταν το υαλοειδές τραβάει τον αμφιβληστροειδή. Η οπή συμβαίνει όπου υπάρχει ατροφία του αμφιβληστροειδή. Η διάλυση συμβαίνει είτε από έλξη είτε από ατροφία, είναι πολύ περιφερική και αρκετά εκτεταμένη.
• Εξιδρωματική ή ορώδης ή δευτεροπαθής αποκόλληση αμφιβληστροειδή. Προκαλείται από συσσώρευση υγρού κάτω από τον αμφιβληστροειδή χωρίς να υπάρχει ρήξη. Το υγρό προέρχεται από φλεγμονή, αγγειακές ανωμαλίες ή όγκους που βρίσκονται στον χοριοειδή (π.χ. μελάνωμα, μεταστατικός καρκίνος).
• Ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδή. Προκαλείται από υαλοειδο-αμφιβληστροειδικές έλξεις ως αποτέλεσμα ανάπτυξης ινώδους ή ινωδο-αγγειώδους ιστού στην υαλοειδική κοιλότητα.
• Τραυματική αποκόλληση αμφιβληστροειδή. Προκαλείται είτε από αμβλύ τραυματισμό είτε από διαμπερές τραύμα του βολβού.
 

Ποια είναι τα συμπτώματα της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή;

Πολλές φορές προηγούνται τα συμπτώματα της αποκόλλησης υαλοειδούς:
• λάμψεις ή αστραπές
• πολλά «μυγάκια»
• «αράχνες»
• Απώλεια του περιφερικού οπτικού πεδίου (σκιά). Ο ασθενής την καταλαβαίνει σαν μια κουρτίνα στην περιφέρεια. Πολλές φορές όμως ο ασθενής δεν την αντιλαμβάνεται έως ότου επηρεαστεί η κεντρική όραση.
 

Ποια η θεραπεία της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς;

Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Εάν η αντιμετώπιση δεν γίνει έγκαιρα (κατά προτίμηση τις πρώτες ημέρες της εμφάνισής της), η επέμβαση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη και η πιθανότητα για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα περιορίζεται.

Ο πρώτος σκοπός της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι να σταματήσει το υγρό να διέρχεται μέσω της ρωγμής.
Για να γίνει αυτό ο χειρουργός χρειάζεται να δημιουργήσει μια φλεγμονώδη αντίδραση στα άκρα των οπών ή των ρωγμών με κρυοπηξία ή Laser.

Αυτή η αντίδραση θα δράσει ως κόλλα γύρω από την ρωγμή μεταξύ αμφιβληστροειδούς και μελάγχρουν επιθηλίου.
Έπειτα πρέπει να γίνει επανακόλληση του αμφιβληστροειδούς στη θέση του . Κατά αυτό τον τρόπο μπορεί να μετατοπίσει τον σκληρό σπρώχνοντας τον κατά την ρωγμή και πλησιάζοντας τον σε αυτή, χρησιμοποιώντας σιλικονούχο μόσχευμα και ράμματα.

Μπορεί να κάνει ένα εσωτερικό επιπωματισμό σπρώχνοντας τον αμφιβληστροειδή και έπειτα να ενθέσει μια φυσαλίδα αερίου μέσα στο μάτι. Η φυσαλίδα θα απορροφηθεί φυσιολογικά.

Σε περίπλοκες περιπτώσεις μερικές φορές χρησιμοποιείται υγρή σιλικόνη, η οποία αργότερα πρέπει να αφαιρεθεί.
Τέλος μπορεί να χαλαρώσει και να αφαιρέσει τις υαλοειδικές έλξεις που προκαλούν την έναρξη της αποκόλλησης , το οποίο δίνει πίσω στον αμφιβληστροειδή την ελαστικότητα του. Αυτό ονομάζεται υαλοειδεκτομή ή αφαίρεση του υαλοειδούς.
Στις εξιδρωματικές αποκολλήσεις θα πρέπει να αντιμετωπισθεί ο αιτιολογικός παράγοντας (φλεγμονή ή όγκος).

Όλες αυτές οι επεμβάσεις μπορεί να γίνουν ταυτόχρονα όπως και μαζί με άλλους επιπλέον χειρισμούς, όπως αφαίρεση μεμβρανών από τον αμφιβληστροειδή ή αφαίρεση υγρού πίσω από τον αμφιβληστροειδή.